- ID
- 12
- Thema
- Financiële keuzen op hoofdlijnen
- Samenvatting
- Provinciale Staten (PS) hebben nadrukkelijk aandacht voor de financiële positie van de provincie vanwege de verwachte ontwikkelingen de komende jaren. Er dreigt een tekort in de meerjarenbegroting. PS en GS hebben een taakstelling met elkaar afgesproken in de begroting 2024 en de Kaderbrief 2025. Het is nodig om keuzes te maken over de inkomsten en uitgaven van de provincie. Daarover besluiten PS vanwege het budgetrecht. In juni 2025 is de Kaderbrief 2026 vastgesteld. Daar is het debat gevoerd over de voorgestelde financiële keuzes. Daarmee heeft PS de kaders vastgesteld voor de begroting 2026 en volgende jaren. In de voorbereiding op het debat in juni hebben PS zich een beeldgevormd. Zij gingen na of de opbouw van de begroting anders kan, bijvoorbeeld via een zero-based benadering (motie M55-2024). PS hebben een analyse van de beleidsruimte binnen de taakvelden in de provinciebegroting laten maken: het onderzoek 'Nieuwe balans'. Want provincies hebben wettelijk taken en kunnen ook andere taken op zich nemen. Dit wordt 'open huishouding' genoemd en is geregeld in de Grondwet (artikel 124). Hoe provincies taken uitvoeren, mogen provincies vaak ook zelf beslissen.
- Actueel
- Een begeleidingsgroep uit PS heeft een externe partij een onderzoeksopdracht gegeven(het onderzoek Nieuwe Balans). De onderzoeksvraag: welke wettelijke en autonome taken heeft de provincie en op welke manieren kunnen PS daarbinnen prioriteiten stellen om tot een sluitende meerjarenbegroting te komen? Het rapport van Fase 1 van het onderzoek Nieuwe Balans geeft per taakveld inzicht in de wettelijke basis en de beleidsvrijheid van de provinciale begroting. Fase 2 betreft een concrete verdieping van 15 taakvelden van provincie Noord-Holland met ruime beleidsvrijheid en/of van zekere financiële omvang. De eindrapportage kon worden betrokken bij de voorbereiding van het debat over de kaderbrief 2026. In de voorbereiding op het politiek debat over de kaderbrief 2026 hadden PS verder aandacht voor onderwerpen als onderbesteding, flexibel programmeren, omgaan met reserves, de schuldquote en de gevolgen van het aantrekken van vreemd vermogen. Na de zomer van 2026 heeft de agendacommissie GS gevraagd om een startnotitie toekomstbestendige financiële kaders op te stellen. Doel is - het versterken van sturingsmogelijkheden -daarbij rekening houdend met de nieuwe financiële situatie-; - het geheel van financiële kaders toekomstbestendig te maken en - in het verlengde daarvan de P&C cyclus te optimaliseren. De rekeningencommissie zal als begeleidingsgroep fungeren. Het gaat om: - begeleiden van de procesmatige uitwerking van de startnotitie; - voeren van gesprekken met GS, ambtelijke organisatie en concern-control; - voorbereidende rol bij de aanpassing van financiële kaders en de P&C-cyclus Proces: Nov 2025: Gedachtenwisseling over insteek startnotitie Jan 2026: Rekeningencommissie bespreekt concept startnotitie Febr 2026: agendering Startnotitie Commissie Bestuur.
- Datum publicatie
- 13-10-2025
- Beleidsveld
- Achtergrond
- Planning
- Besproken in
-
Presidium 2024
(13. Verzoek FvD: Onderzoeksvoorstel 'Naar een nieuwe balans' verzoek om gebruik onderzoeksbudget PS)
maandag 30 september 10:00 tot 11:30
Commissiekamer 1 Presidium 2024 (7. Memo stand van zaken onderzoek Nieuwe balans)
maandag 16 december 9:30 tot 10:30
Commissiekamer 1 Begeleidingscommissie PS Onderzoek Naar een nieuwe balans 2025 (3. Presentatie onderzoekers Berenschot - update Stand van zaken onderzoek)
maandag 13 januari 10:30 tot 12:00
Vergaderzaal 1.5 Dreef Presidium 2025 (2. Memo Offerte fase 2 Onderzoek Nieuw balans - rapportage fase 1 en Informatieve dag financiële keuzes 14 april in voorbereiding op Kaderbrief 2026)
maandag 24 februari 17:30 tot 18:00
Online vergaderomgeving BOT / TB / Werkbezoek Bestuur 2025 (. 10.00 Presentatie en toelichting eindrapportage PS-onderzoek Nieuwe Balans (Berenschot))
maandag 14 april 10:00 tot 15:00
Statenzaal Presidium 2025 (12. t.k.n. Eindrapportage Naar een Nieuwe Balans - Onderzoek naar beleidsvrijheid van provincies in opdracht van PS Noord-Holland)
maandag 2 juni 10:00 tot 11:30
Commissiekamer 1 Agendacommissie 2025 (5.a. Memo opdracht startnotitie toekomstbestendige financiële kaders)
maandag 25 augustus 17:00 tot 18:30
Commissiekamer 2 Rekeningencommissie 2025 (5. Bespreking rol Rekeningencommissie bij toekomstbestendige financiële kaders)
maandag 15 september 10:00 tot 11:30
1.5 Presidium 2025 (9. Memo Tijdelijke verruiming opdracht Rekeningencommissie – begeleiding traject toekomstbestendige financiële kaders )
maandag 29 september 10:00 tot 11:30
Commissiekamer 1 - Moties en schriftelijke vragen
- Moties: Zero-based-budgettering toepassen bij begroting 2026
- Ingekomen stukken: Eindrapportage Naar een nieuwe Balans - Onderzoek naar beleidsvrijheid van provincies in opdracht van PS Noord-Holland (t.k.n. Presidium 2 juni 2025 en C-agenda Bestuur 19-06-2025)
- Ingekomen stukken: Financiën: Kaderbrief 2026 (A-agenda Cie. Bestuur 19 juni 2025)
- Ingekomen stukken: Brief aan GS over Startnotitie toekomstbestendige financiële kaders
- Relatie met
- Gerelateerde items