Een actualiteit is een onderwerp dat met spoed op de agenda van PS wordt geplaatst om te bespreken tijdens een Statenvergadering als dit verzoek van een Statenlid of Statenleden door tenminste een vijfde deel van PS (11 leden of meer) wordt gesteund.

Een groep Statenleden die de voorlopige agenda vaststelt voor de vergaderingen van Provinciale Staten.

De agenda met de stukken van een vergadering is openbaar en voor iedereen in te zien. Hierop staan onderwerpen waar Provinciale Staten inhoudelijk over gaan spreken, in debat kunnen gaan en over gaan besluiten.

Iemand die voor de provincie werkt.

Voorstel van één of meer Statenleden om een voorstel (een voordracht) te wijzigen. Over een amendement wordt gestemd.

Overzicht aangenomen amendementen

De plannen van Gedeputeerde Staten (GS) voor het komende jaar: wat gaan GS doen en wat dat gaat kosten.

Themapagina Provinciale Begroting

Recht van Provinciale Staten om voorgestelde begrotingen van Gedeputeerde Staten te wijzigen en vast te stellen.

De politieke partijen in Provinciale Staten die samen Gedeputeerde Staten vormen.

Akkoord tussen coalitiepartijen over de hoofdlijnen van het beleid.

Coalitieakkoord 2023-2027

De commissaris van de Koning en gedeputeerden vormen samen het college, ook wel het college van Gedeputeerde Staten genoemd. Samen zijn zij het dagelijks bestuur van de provincie.

De commissaris van de Koning (cvdK) is de neutrale voorzitter van Provinciale Staten. De cvdK maakt geen deel uit van PS. De cvdK maakt wel deel uit van Gedeputeerde Staten, is daar ook voorzitter van en heeft net als de gedeputeerden zijn eigen portefeuille.

Een groep afgevaardigden van verschillende fracties die zich met een of meer specifieke onderwerpen bezighouden. Ook wel Statencommissie genoemd. De leden hiervan bereiden voorstellen en besluiten van PS voor en adviseren daarover.

In commissievergaderingen bereiden Statenleden en Duo-commissieleden besluiten van PS voor. Ze verdiepen zich in onderwerpen en nemen een standpunt in. Inwoners kunnen inspreken tijdens een commissievergadering en hun mening laten horen.

Een aan regels gebonden discussie. Een woordenstrijd met argumenten tussen mensen met verschillende opvattingen.

Duo-commissielieden ondersteunen de Statenleden van hun partij. Ze mogen deelnemen aan de vergaderingen van de Statencommissie waarin ze benoemd zijn. Ze nemen niet deel aan de vergaderingen en stemmingen van Provinciale Staten.

Overzicht duo-commissieleden

In de 'eerste termijn' voeren de Statenleden het woord over een voorstel en stellen zij daar vragen over. Daarna krijgt de gedeputeerde die het voorstel verdedigt het woord. Als de Statenleden daarna nog vragen hebben, kunnen zij die stellen in de tweede termijn waarna GS weer antwoorden.

De Statenleden van dezelfde politieke partij.

Een persoon die de provincie dagelijks bestuurt samen met andere gedeputeerden en de commissaris van de Koning. Samen vormen deze bestuurders het college’.

Het dagelijks bestuur van de provincie, dat bestaat uit de gedeputeerden en de commissaris van de Koning. Ook het college genoemd. Een gedeputeerde heeft een portefeuille: onderwerpen waarmee hij zich bezighoudt, zoals natuur of verkeer & vervoer. Gedeputeerden moeten PS actief informeren over hun werkzaamheden. GS doen voorstellen aan PS over budgetten, beleidskaders en meer.

In de gedragscode voor Statenleden, duo-commissieleden, leden van het college van Gedeputeerde Staten en de de commissaris van de Koning is onder meer aandacht voor omgangsvormen, de kwetsbaarheid en weerbaarheid van bestuurders en (criminele) ondermijning.

Documenten waaruit blijkt dat bij verkiezingen gekozen kandidaten ook aan de wettelijke eisen voldoen om Statenlid te worden: een verklaring van het stembureau dat deze persoon als Statenlid gekozen is, uittreksel bevolkingsregister en een overzicht van nevenfuncties.

De ambtenaren die voor Provinciale Staten ondersteunen hun vergaderingen organiseren en Provinciale Staten adviseren, zodat de Statenleden hun werk zo goed mogelijk kunnen doen.

De eerste adviseur van Provinciale Staten en de leidinggevende van de griffie. De Statengriffier zit naast de voorzitter tijdens een Provinciale Statenvergadering.

Een voorstel dat Statenleden zonder debat of stemming aannemen tijdens een Provinciale Statenvergadering. Als PS in een Statencommissies al voldoende overeenstemming over een voorstel bereiken, gaat dat als hamerstuk naar de Provinciale Statenvergadering en wordt daar zonder het te bespreken en zonder stemming aangenomen.

Bij een hoofdelijke stemming spreekt ieder Statenlid afzonderlijk uit of het ‘voor’ of ‘tegen’ stemt. Dat gebeurt als een Statenlid daarom vraagt. Het doel kan zijn om politieke tegenstellingen beter zichtbaar te maken.

Een voorstel aan Provinciale Staten om te besluiten over een verordening of over door GS uit te voeren beleid, dat een Statenlid indient en heeft voorbereid (in plaats van GS).

Als inwoner heb je het recht om je mening te laten horen tijdens een commissievergadering. Er gelden wel spelregels, zoals aanmelden.

Meer informatie over aanmelden staat op de contact-pagina

Algemene informatie over inspraak en meedenken staat op Inspraak en meedenken - Provincie Noord-Holland

Debat waarin een Statenlid een gedeputeerde ter verantwoording roept over een actuele beslissing of uitspraak.

Een Statenlid onderbreekt een ander Statenlid of een gedeputeerde als die spreekt en stelt een vraag. Tijdens de vergaderingen debatteren Statenleden met elkaar of met Gedeputeerde Staten. Zij spreken via de voorzitter en richten zich niet rechtstreeks tot elkaar

Hierin staat wat de provincie in het voorgaande jaar heeft gedaan en wat dat heeft gekost. Gedeputeerde Staten leggen verantwoording over hun uitgaven af in een jaarrekening en een jaarverslag.

De uitgangspunten voor de begroting van het volgende jaar, met bijvoorbeeld voorstellen voor nieuw beleid of voor bezuinigingen en keuzes die belangrijk zijn voor continuïteit in de uitvoering van de taken van de provincie.

De eerste toespraak van een Statenlid in een Provinciale Statenvergadering. Hierbij mogen de andere Statenleden niet onderbreken.

Een uitspraak van één of meer Statenleden om aan te geven dat een onderwerp belangrijk is of met een oproep aan GS om actie te ondernemen. Over een motie wordt gestemd.

Een motie over een onderwerp dat niet op de agenda van de PS-vergadering. Hierover kan geen debat plaatsvinden.

Partijen kunnen bij vaststelling van de agenda vragen om een hamerstuk weer op de agenda te zetten om te bespreken, zodat daarover toch gesproken en gestemd kan worden.

Een Statenlid kan zich alleen onthouden van stemming als het Statenlid een (zakelijk of persoonlijk) belang bij een motie of voorstel heeft. Anders moet ieder in de vergadering aanwezig Statenlid deelnemen aan de stemming.

Een soort belasting. De verhoging door de provincie van de motorrijtuigenbelasting van het Rijk met een percentage. De provincie kan deze inkomsten ook aan andere zaken dan wegen besteden.

De partijen in Provinciale Staten die geen deel uitmaken van Gedeputeerde Staten.

Een proces waarbij individuen, groepen, bedrijven en organisaties invloed uitoefenen op de vormgeving van beslissingen of activiteiten die hun aangaan

Het Presidium bestaat in Noord-Holland uit alle fractievoorzitters en de vicevoorzitter van Provinciale Staten (PS). De voorzitter van PS is ook voorzitter van het Presidium. Het Presidium vergadert voorafgaand aan een Provinciale Statenvergadering over de agenda en werkwijze van PS.

Het 'parlement van de provincie' dat in Noord-Holland bestaat uit 55 gekozen volksvertegenwoordigers. Provinciale Staten (PS) bepalen de koers van de provincie en controleren of Gedeputeerde Staten (GS) deze goed uitvoert. Ze kunnen GS vragen stellen en ze beslissen over de provinciebegroting. De commissaris van de Koning is voorzitter van PS.

Het minimumaantal leden dat aanwezig moet zijn om te kunnen vergaderen en stemmen. Meestal is dit de helft plus één van de leden.

Periode waarin Provinciale Staten en commissies niet vergaderen.

Een volksraadpleging waarbij inwoners stemmen over een voorstel.

Een document waarin de regels staan voor Provinciale Staten van Noord-Holland. Voor uitleg hierover kun je contact opnemen met de griffie.

Reglement van orde Provinciale Staten en Statencommissies

De Rekenkamer onderzoekt onafhankelijk de doeltreffendheid, doelmatigheid en rechtmatigheid van het gevoerde bestuur van de provincie.
Provinciale Staten van Flevoland, Noord-Holland, Utrecht en Zuid-Holland hebben in 2005 één gezamenlijke rekenkamer opgericht, de Randstedelijke Rekenkamer.

Provinciale Staten reikten de Ribbius Peletierpenning van 2019 tot en met 2023 jaarlijks uit aan een vrouw die zich verdienstelijk maakt voor de positie van vrouwen in de Noord-Hollandse politiek.

Ribbius Peletier: 
1e vrouwelijke gedeputeerde Noord-Holland
In 1946 kreeg Noord-Holland haar eerste vrouwelijke gedeputeerde: mr. A.E. (Liesbeth) Ribbius Peletier. Een energieke, besluitvaardige vrouw met grote overtuigingskracht, meer bestuurder dan politica. Ze was haar hele leven betrokken bij vrouwenemancipatie en vrouwenrechten. In 1932 richtte ze in Bennekom het vormingscentrum De Born voor arbeidersvrouwen op, dat ze grotendeels zelf financierde. Ze was lid van de Verenigde Naties-commissie over de rechtspositie van de vrouw. In 1956 hield ze als VN-vrouwenvertegenwoordiger een speech voor de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties. In april 1958 werd ze het eerste vrouwelijk lid van de Raad van State. Mevrouw Ribbius Peletier overleed op 30 september 1989.

Een pauze of tijdelijke onderbreking van een vergadering. Statenleden kunnen een schorsing aanvragen om te overleggen over antwoorden, moties, amendementen of andere voorstellen.

Tijd die politieke partijen krijgen om te spreken en debatteren over voorstellen. Hoe meer zetels een partij heeft, hoe meer spreektijd. Een klok toont de spreektijd.

Een gekozen volksvertegenwoordiger in Provinciale Staten. Statenleden zijn parttime politici en krijgen een vergoeding. Ze controleren het dagelijks bestuur van de provincie (Gedeputeerde Staten) door vragen te stellen en over voorstellen te stemmen. De meerderheid beslist.

Een korte toelichting van een fractie of Statenlid om uit te leggen waarom zij voor of tegen een voorstel stemmen.

Een bijeenkomst waarin Statenleden besluiten nemen over de voorstellen op de agenda. Statenleden gaan daarbij vaak eerst in gesprek over deze besluiten, met elkaar en Gedeputeerde Staten en doen er voorstellen over (zie: motie en amendement).

Een voorstel van Gedeputeerde Staten aan Provinciale Staten over een verordening of beleid waarover besloten moet worden.

Een lijst met onderwerpen die tijdens een vergadering worden besproken. Bij een voorlopige agenda staat de agenda nog niet vast.

Agendapunt van de vergadering waarin Statenleden vragen kunnen stellen aan Gedeputeerde Staten over onderwerpen die niet op de agenda staan. Tijdens het vragenuur kunnen geen moties worden ingediend en zijn interrupties niet toegestaan.

Provinciale Staten vragen sinds 2005 jaarlijks iemand uit de wereld van kunst, journalistiek of religie om de Arondéuslezing uit te spreken rond het thema vrijheid, als eerbetoon aan verzetsstrijder Willem Arondéus.